Opdracht Wicked problem, sept. 2022

Ik zit in een groepje met het thema Technologie. Inleiding van Jeroen Passchier: Kunstmatige intelligentie gaat een steeds grotere rol spelen in ons leven. We bewegen naar een maatschappij waarin het onderscheid tussen mens en computer steeds meer vervaagt en de digitale omgeving een veel sterkere bron / initiator van kennis wordt dan de mens. Gewone kunstmatige intelligentie die nu al overal aanwezig is wordt uitgebreid met kunstmatige superintelligentie.
Opdracht: - Hoe kan de docent in de toekomst (circa 20 jaar in de toekomst) nog een onderscheidende factor zijn in het onderwijs (aan leerlingen)?
-Wat heeft de docent nodig of juist niet? Maak gebruik van Future thinking.

Hieronder de presentatie van ons onderzoek, op 30-9-2022.

Reflectie op de uitvoering van de opdracht, door opdrachtgever Jeroen Passchier:

“Beste Ramon, Remty, Renske & Shanti,

Bedankt voor jullie presentie. Ik kan zien dat jullie meteen met volle overtuiging in het project zijn gedoken. Tijdens ons gesprek vorige week hadden jullie al zoveel vragen, opmerkingen en ideeën, die jullie allemaal wilde voorleggen. Jullie hebben het concept van future thinking goed toegepast. Heel veel ideeën en concepten verzamelen en daar een conclusie uittrekken, goed ingezet en dat in twee weken tijd!

In het project zie je terug dat jullie de krachten gebundeld hebben en elkaars kwaliteiten hebben benut, wat voor een klein project verstandig is omdat je dan snel grote stappen kan maken.
Het project heeft geresulteerd in een concept voor het toekomstig onderwijs, competentie 2040. Het is vakoverstijgend terwijl jullie je vooral hebben gericht op het kunstonderwijs. Daar zit dan ook voor mij de schoonheid van het manifest. Het is zo’n fascinerend concept want eigenlijk is dit de stap naar de ontwikkeling van het toekomstige onderwijs.

Het onderzoekskwadrant is overzichtelijk en op een duidelijke manier gevisualiseerd in de powerpoint. De poster zou ik eigenlijk nu al overal willen zien hangen omdat het zo relevant is, ook vanwege corona pandemie die we net achter de rug hebben.

Tip voor de bronnen Miro of Whimsical kan je gemakkelijk je bronnen verzamelen en beschrijven wat je aan de bron hebt gehad. Dit is niet terug te zien in de powerpoint. (wat ook zeker niet nodig is!) Maar kan je wel helpen als je onderzoek doet voor je afstudeerproject en je met veel bronnen te maken hebt.
Ramon stelde ook de intrigerende vraag, kan je dit ook gebruiken in je eigen onderwijs praktijk? Mijn antwoord daarop is, ja! Kunstmatige intelligentie en computers werken samen in het onderwijs. De docent die nu als “goeroe” de leerlingen begeleidt in onze maatschappij.

Ik hoop dat jullie deze manier van vragen en bevragen blijven gebruiken tijdens jullie afstudeeronderzoek en dat de poster de leidraad kan zijn naar de ontwikkeling van het schitterende kunstonderwijs.
Ik wil jullie veel succes wensen met het afstuderen en hopelijk hebben jullie wat aan het onderzoek gehad.”

6-10-’22. Reflectie op bovenstaande opdracht:

Ik was blij dat ik kon deelnemen aan een groep die het thema technologie had en met de vraag van de opdrachtgever. Het sluit aan bij mijn afstudeerthema en aspecten van het bronnenonderzoek helpen me zeker bij het verder ontwikkelen daarvan.

Daarbij, nadenken over - en mee ontwerpen aan een nieuwe inrichting van het onderwijs zou ik graag als onderdeel van mijn werk toevoegen. Geïnspireerd door bovenstaande opdracht heb ik me een paar dagen terug opgegeven voor een regio-overleg over de inrichting van het onderwijs (de school waar ik werk had daar een mail over rondgestuurd).

Mijn bijdrage aan het onderzoek zat vooral in de kwadranten ‘belichaamde kennis’ en ‘bronnen’. Maar m.b.t. het kwadrant ‘gebruiker’ /’belanghebbende’ had ik ook 20 leerlingen VWO4 laten reflecteren op de onderzoeksvraag. In Teams (‘Docent van de toekomst’) is een uitgebreid overzicht te vinden van ons materiaal en conclusies uit de bronnen.

Op 19 oktober kwam ik dit tegen, heel toepasselijk:
Onderzoeksgroep HU

Hoofddocent van dit Hogeschool Utrecht lectoraat ‘Human experience & Media design’ is Aletta Smits, met wie ik in oktober een mailwisseling heb gehad over de invloed van digitale media op de ontwikkeling van jongeren (zie de samenvatting daarvan onder ‘Bronnen’).

Project Maakonderwijs / oktober 2022

Overgenomen van MyWdKA site, de introductie van de opdracht:

Wat betreft het aspect technologie binnen de kunstwereld zie je dat alle toonaangevende kunstenaars van dit moment vergaande technische skills hebben of samenwerken met technische experts / wetenschappers (Eliasson, van Herpen, Biersteker, Van den Dorpel etc). Zij hebben hybride praktijken.
Afgelopen jaar was ik met dat gegeven al aan de slag gegaan, o.a. tijdens de opdracht om een paragraaf toe te voegen aan het kunst theorieboek ‘Bespiegeling’.
Daarom post ik hier eerst de brief die ik destijds aan de uitgever schreef met het voorstel. In de afbeeldingen van de Power Point eronder heb ik ook wat voorbeelden van Critical Making geplaatst (Critical Design)

Zoals te lezen in de bovenstaande brief en de PPP vind ik het als docent vooral belangrijk dat leerlingen bewust worden gemaakt van de vervagende grenzen tussen de kunstwereld en het domein van de moderne technologie. Maar ook van de overlap tussen kunstenaars en activisten (sociaal / milieu etc.). Zodat leerlingen beter geïnformeerd (en geïnspireerd!) een keuze kunnen maken voor hun vervolgopleiding na school.
Ook vind ik het een goede ontwikkeling als leerlingen in alle vakken meer probleem-gestuurd en praktisch aan de slag gaan en dat kunstdocenten samenwerken en kennis uitwisselen met bèta-docenten en technische medewerkers. Op die manier krijgen de leerlingen meer mogelijkheden om artistieke ideeën te realiseren en komt er andersom meer kritische reflectie op bèta producten/ uitvindingen.

Wat betreft ‘kennis vergaren door te maken’ (een pijler in het maakonderwijs): de aandacht ervoor zie ik als een reparatie van wat ooit was maar al lange tijd verwaarloosd. Denk aan het huidige tekort aan praktisch geschoolden. Waar zijn nog de mensen die bijv. in een garage er al doende achterkomen hoe je een motor moet repareren? Proberen, fouten maken, opnieuw proberen. Daar zouden we in de basisschool al veel meer mee moeten doen.
Uitvinders / vernieuwers binnen universitaire technische studies en informatica zijn degenen die wel volop zitten in het gebied van kennis vergaren door te maken. Hetzelfde geldt voor kunstenaars die experimenteren, bijvoorbeeld proberen om verf te maken van een ongebruikelijke grondstof, waarmee tegelijkertijd vervuiling wordt tegengegaan. Dit soort ontdekkingen vinden plaats in professionele kunstpraktijken. Maar de meeste kinderen laten we opgroeien als ‘qua uitvinder-skills’ volslagen handelingsonbekwaam. Graag zou ik meehelpen om dat te veranderen.

Hieronder twee foto’s van een Maakworkshop (‘door maken het kritisch denken aanzetten’) die ik als stagiair vorig jaar gaf in Amsterdam, aan HBO studenten. Aan de deelnemers was alleen een ‘denkstart’ gegeven, in de vorm van een door henzelf gekozen citaat en foto: De uiteindelijke vorm van de objecten lag open. Die was ook het resultaat van vergaande samenwerking, in carrousel-vorm. In duo’s werd niet meer dan een kwartier aan een object gewerkt en dan moesten studenten doordraaien naar de volgende tafel van een ander duo, om daar door te gaan.

In de WdKA bijeenkomst van 11 oktober ging het over diverse maakstrategieën:

Maken om te begrijpen
Maken om te maken
Maken als vaardigheid
Maken met het lichaam
Maken om niet te maken
Maken als dialoog
Maken als experiment.

Mijn groep voert een ‘Maken met het lichaam’ opdracht uit en geeft een ‘Maken als vaardigheid’ opdracht (werken met klei) aan een andere groep.

Hoe kan ik die verschillende perspectieven op maken vertalen naar mijn eigen onderwijspraktijk als docent Beeldende Vorming bij Havo/VWO? Op de school waar ik werk is een vast curriculum, met per periode opdrachten die vooral aanhaken bij Maken als vaardigheid. Maar tijdens het lesgeven probeer ik tegelijkertijd altijd meer te bereiken dan dat leerlingen een traditionele vaardigheid onder de knie krijgen..

Na deze WdKA-bijeenkomst ging ik nadenken of binnen de grenzen waarin ik werk de verschillende maakstrategieën niet op een of andere manier al aan bod komen. En of ze anders alsnog geïntegreerd kunnen worden?

Wat betreft leerlingen uitdagen om te experimenteren had ik vorig jaar in de bovenbouw onderstaande voorbeelden voor leerlingen gemaakt, om te laten zien wat er met verf allemaal mogelijk is. Zonder plan op papier gooien, direct uit de fles of verdund met veel water en in plaats van met kwasten met o.a. ruitenwissers aan de slag. Daarna kijken wat er is verschenen en op die manier op ideeën komen om verder te werken. Dus eerst doen, dan pas denken.

Lekker direct uit de fles op het papier knijpen, vanaf grote afstand

Eerst het papier omgedraaid. Er lagen nog oude sloffen in de rommelbak en potten kan je gebruiken om cirkels af te drukken. Nu zag ik rechts bovenin een opgerolde fret liggen te slapen

Embed Block

Add an embed URL or code. Learn more

Een voorbeeld van de dialoog aangaan en nieuwe media gebruiken is dat ik kort nadat ik afgelopen september startte op mijn school, een Instagram account Kunst heb opgericht, waar ik wekelijks nieuwe foto’s van BV-werk van mijn leerlingen plaats. Ik heb andere BV docenten op school ook uitgenodigd om mij werk van hun leerlingen te sturen, zodat ik die erbij kan plaatsen (tot nu toe nog niet gebeurd).
Binnen de kortste keren en zonder zelf reclame te maken zijn er nu alweer 87 volgers en talloze likes. Leerlingen, ouders, collega’s van andere afdelingen en directieleden.

Maak je eigen lamp
Link naar maakinstructie in de Volkskrant om een energieneutrale zonnelamp te maken. Wat komt hierin samen: maken als dialoog, maken als vaardigheid en maken om niet te maken

Workshops A.I. en V.R.
Wat betreft VR brillen, de Metaverse en het kunstonderwijs krijg ik wel gelijk kritische passages uit een essay van Charles Eisenstein in mijn hoofd. Het komt neer op oude wijn in nieuwe zakken: het is voor tech-ondernemers een nieuw verdienmodel nu alle oude productiegebieden vrijwel uit-ontgonnen zijn. Het feit dat binnen deze nieuwe technologie ook weer gave kunstwerken worden gemaakt, kan ons afleiden van het feit dat er een niet-humane, niet democratische agenda schuil gaat achter deze technologie.

Ander mooi fragment uit ditzelfde essay van Eisenstein:
”(…)Years ago I took my son Philip with his friend to see a movie. We put on 3D glasses and were treated to all kinds of objects seemingly bursting out of the screen. “Wouldn’t it be awesome if the real world were 3D, just like the movies?” I jokingly asked.

The boys thought I was serious. “Yeah!” they said. I was unable to explain my irony. On-screen reality was so vivid, stimulating, and intense that it made the real world seem boring by comparison. (Read full story here.)

Well, it seems my 11-year-old was in good company. Consider these words from Julia Goldin, LEGO’s chief product & marketing officer:
’To us, the priority is to help create a world in which we can give kids all the benefits of the metaverse — one with immersive experiences, creativity and self-expression at its core — in a way that is also safe, protects their rights and promotes their well-being.’

Wowee, an “immersive experience.” Sounds great, doesn’t it? But hold on here—aren’t we already in an immersive experience called 3D reality? Why are we trying to recreate what we already have?

The idea, of course, is that the artificial reality we create will be better than the original: more interesting, less limited, yet also safer. But can the simulation of reality ever match the original? That ambition rests on the further assumption that we can convert all experience into data. It draws on the computational model of the brain. It assumes everything is quantifiable—that quality is an illusion, that anything real can be measured(…)”

Bezoek MuHKA in Antwerpen, december 2022

Verrassend, we werden door educatiemedewerkers rondgeleid als een groep leerlingen en gingen de opdrachten uitvoeren die zij ook doen. Daardoor kwam ik op ideeën voor wat ook zou kunnen werken voor mijn doelgroep op de middelbare school. Je kan veel opdrachten die ze in het MuHKA doen ook in school of buiten uitvoeren, waarbij kunstwerken worden meegenomen naar de klas of als foto op het digibord worden getoond. Een paar werkvormen heb ik op hun site gevonden, maar nog niet allemaal:

Onderstaande opdracht die we deden bij een kunstwerk ben ik van plan om te gebruiken bij kunstbeschouwing in de klas. Dan pas ik de zinnen die ze gaan afmaken wel eerst aan, zodat het aansluit bij het werk dat ze bekijken.

16 december 2022
Hieronder het verslag van onze Workshop Maken. Wat betreft het eerste bestand: de afbeeldingen zijn in een filmpje gezet, maar daarin zijn de losse filmopnamen van leerlingen aan het werk helaas niet aan te klikken, net als de audio van de A.I. Vanwege meer tekst op een aantal pagina’s is het soms nodig het filmpje even te pauzeren.
1. Powerpoint als Filmverslag
2. Filmfragment van leerlingen die Halo-app gebruiken
2. Lesplan
3. Het verhaal-begin, zoals op te halen via de app en door docent herhaald
4. Hoe leerlingen het verhaal verder hebben ontwikkeld
5. Medestudenten en docenten op de WdKA maken ook een verhaal, n.a.v. de gebruikte afbeeldingen

Filmfragment kinderen in actie